DIEPTE VAN RIJKDOM – WAT IS ECHTE KENNIS?
In dit artikel wil ik iets schrijven over echte kennis. Over kennis die echt is en waar je op aan kunt. Kennis die je de werkelijkheid laat zien. Kennis die je niet in een tunnelvisie brengt. Kennis die je niet op dingen laat bouwen die niet echt blijken te zijn. Het gaat er dan o.a. om wie de bron van de kennis is. Bij wie je moet zijn om die echte kennis te krijgen. Daarbij is het onmisbaar om te zien dat de schepping niet het laatste woord heeft. Wij als mensen overzien niet het hele heelal. Wij zijn zeker niet bij machte om wat er in het heelal is te besturen. We zijn maar zo’n klein deeltje van het geweldige heelal. Een speldenprik en meer niet. Toch is er Een die meer is dan het hele heelal. Een die er voor gezorgd heeft dat het hele heelal ontstaan is. Dat is ook de Ene die er nu voor zorgt dat het heelal kan functioneren en dat wij op aarde kunnen leven. Die Ene is de Schepper van alle dingen. Hij heeft zichzelf aan ons bekend gemaakt. Het is de HERE! Hij is het die ons van Zichzelf en van Zijn werk vertelt in de Bijbel. Het is goed om eens Zijn kennis met onze kennis te vergelijken.
DE ALLEEN WIJZE GOD
De woorden hierboven lees je in Romeinen 16:27. Deze woorden benadrukken dat de kennis van God uniek is. Hij heeft een kennis die geen mens heeft. Die ook niet alle kundige en wijze mensen samen uit de geschiedenis hebben. Dat wordt duidelijk als we de kennis van God met die van mensen gaan vergelijken.
1. God is de bron van alle kennis - onze kennis is daarvan afgeleid
Het komt er hier op aan om heel goed te onderscheiden tussen God en Zijn schepping. De schepping is het werk van Zijn handen! Hij heeft alles gemaakt. Hij heeft dat ook goed gedaan. Je leest in de Bijbel dan ook steeds weer hoe juist de schepping als zijn werk zijn grootheid laat zien. De kennis begint niet bij ons maar bij de HERE! Zijn kennis is ook altijd meer dan de onze. Bij de HERE staat alle kennis ook in het geheel dat Hij voor honderd procent kent!
Ik geef hieronder vanuit de Bijbel een paar voorbeelden van de kennis van de HERE die onze kennis altijd overstijgt.
- Het is Job die in heel moeilijke omstandigheden bij de HERE klaagt. Dan is het de HERE die Job laat zien dat Hij de God is die echt boven alles staat. De God die rechtvaardig is en in zijn grootheid voor hem wil zorgen. Er is voor Job als mens geen reden om de HERE te beschuldigen. De HERE is nooit kortzichtig. Job 38-41 is hier vol van. De HERE stelt Job in deze omstandigheden vragen waarop geen mens antwoord kan geven. De HERE kent de antwoorden, want Hij is de enige God en de Schepper van alle dingen. Hieronder een paar van deze vragen:
“Wie is hij die Mijn raad duister maakt met woorden zonder kennis? Omgord nu als een man uw heupen, dan zal Ik u ondervragen. Maak Mij eens bekend: Waar was u toen Ik de aarde grondvestte? Maak het bekend, als u echt inzicht hebt. Wie heeft haar afmetingen bepaald? U weet het immers wel. Of wie heeft het meetlint over haar uitgespannen? …….. Wie heeft de wijsheid in het binnenste gelegd? Of wie heeft aan het hart het inzicht gegeven? Wie kan de wolken met wijsheid tellen? En wie kan de kruiken van de hemel neerleggen, zodat het stof vast wordt als iets dat gegoten is, en de kluiten aan elkaar kleven?” (Job 38:2-5 … 36-38)
- In Jesaja 40 lezen we ook heel duidelijk over de grootheid van de HERE. Dat Hij alle kennis heeft en dat mensen nooit tot Zijn hoogte opklimmen. Ook daar is sprake van een klacht van Gods volk. In antwoord op die klacht lezen we dan onder meer: “Waarom zegt u dan, Jakob, en spreekt u, Israël: Mijn weg is voor de HEERE verborgen en mijn recht gaat aan mijn God voorbij? Weet u het niet? Hebt u het niet gehoord? De eeuwige God, de HEERE, de Schepper van de einden der aarde, wordt niet moe en niet afgemat. Er is geen doorgronding van Zijn inzicht.”; (Jesaja 40: 27 en 28).
De kennis die er bij de HERE is, is zo groot dat dit voor mensen niet te doorgronden is. Zijn wijsheid is altijd meer, altijd meer omvattend dan – menselijk gesproken – de kennis van alle mensen samen.
- Die geweldige kennis die er bij de HERE is, zien we verder als Paulus een loflied op de HERE en Zijn kennis zingt. Ik denk nu aan het slot van Romeinen 11: 33-36: “ O, diepte van rijkdom, zowel van wijsheid als van kennis van God, hoe ondoorgrondelijk zijn zijn oordelen en onnaspeurlijk zijn wegen! Want wie heeft de gedachten van de Heere gekend? Of wie is zijn raadsman geweest? Of wie heeft Hem eerst iets gegeven en het zal hem vergolden worden? Want uit Hem en door Hem en tot Hem zijn alle dingen. Hem zij de heerlijkheid, tot in eeuwigheid. Amen.”
Als we dit goed op ons laten inwerken, betekent dit o.a. dat de HERE de bron van kennis is. Bij Hem is er ook het overzicht over het verleden en de toekomst. Zijn kennis is altijd volledig en daarom in balans. Bij Hem is er nooit gebrek aan kennis en ook nooit een eenzijdige kennis en daardoor vervorming van het zicht op de werkelijkheid. We lezen in Psalm 36: 10:“Want bij U is de bron van het leven: in Uw licht zien wij het licht.” Voor echte kennis die houdbaar en goed is, moeten we bij de HERE, de enige God zijn.
2. Gods kennis is alomvattend – onze kennis is beperkt
Een van de elementen van Gods kennis is dat die kennis onbeperkt is. Er zit geen grens aan. Het is goed om daar nog wat verder over na te denken. Gods kennis wordt niet beperkt door tijd of afstand. Het is ook niet zo dat de HERE op een bepaald moment zo vol zit met kennis dat Hij de rest niet kan verwerken.
a. Dat Gods kennis niet door afstand wordt beperkt, zien we heel duidelijk in Psalm 139. Hij woont in de hemel en Hij kent ons. Hij ziet ons niet alleen op aarde. Hij weet niet alleen wat wij doen. Nee, Hij kent ons ook van binnen. Hij kent al onze gedachten, al onze gevoelens. Hij hoort alles wat we bespreken. Hoe geheim het ook gebeurt. Het is een manier van kennen die er alleen bij God is! Je ziet dat duidelijk in de verzen 1-6:
“HEERE, U doorgrondt en kent mij. Ú kent mijn zitten en mijn opstaan, U begrijpt van verre mijn gedachten. U onderzoekt mijn gaan en mijn liggen, U bent met al mijn wegen vertrouwd. Al is er nog geen woord op mijn tong, zie, HEERE, U weet het alles. U sluit mij in van achter en van voren, U legt Uw hand op mij. Dit kennen – het is mij te wonderlijk, te hoog, ik kan er niet bij.”
Dat kennen tot in ons hart lees je o.a. ook in Hebreeën 4:12 en 13: “Want het Woord van God is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard, en het dringt door tot op de scheiding van ziel en geest, van gewrichten en merg, en het oordeelt de overleggingen en gedachten van het hart. En er is geen schepsel onzichtbaar voor Hem, maar alles ligt naakt en ontbloot voor de ogen van Hem aan Wie wij rekenschap hebben af te leggen.”
We kunnen voor de HERE niets geheim houden. Hij weet echt alles! Dat is niet beperkt tot het moment van nu. Hij kent het verleden en de toekomst voor de volle honderd procent.
b. De kennis van de HERE is zo allesomvattend dat Hij niet verrast wordt. Hij is het die als de enige God de geschiedenis leidt en bestuurt. Dat is heel bemoedigend want het betekent dat wat Hij belooft voor de toekomst ook echt gaat gebeuren. Zijn plan wordt uitgevoerd. Niets kan dat voorkomen. Er gebeuren geen dingen waarmee Hij geen rekening heeft gehouden. Dat zie je op heel veel plaatsen in de Bijbel. Ik noem nu twee elementen hier van:
- Christus zegt van Zichzelf dat Hij het begin en het einde is, de Alfa en de Omega, zie Openbaring 21:6 en 22:13. Bij Christus, bij God ligt het begin van de schepping en ook het einde. Dan moet je bij einde niet denken aan de beëindiging van de schepping. Nee, het einde is dat Gods schepping tot Zijn machtige doel komt. Op de nieuwe hemel en aarde die eeuwig blijft bestaan.
- Christus maakt ons ook duidelijk dat Hij de Koning is die door zijn verlossingwerk de geschiedenis naar Gods doel zal leiden. Hij kan met het volste recht in Mattheus 28: 18 zeggen dat Hem alle macht in hemel en op aarde gegeven is. Christus kan ons dan ook in het boek Openbaring vertellen hoe de geschiedenis gaat verlopen, zie Openbaring 5 en 6. Hij is het die er door zijn werk op aarde voor heeft gezorgd dat de zeven zegels geopend konden worden en de geschiedenis door Hem op weg is naar het heerlijke grote doel.
3. Gods kennis is de uiteindelijke maatstaf – Onze kennis moet daaraan voldoen om zo tussen goed en kwaad, tussen echt en onecht te kunnen onderscheiden
Op dit punt hoop ik in de toekomst uitgebreider terug te komen. Dit is namelijk een heel belangrijk punt voor ons dagelijkse leven. Nu een enkele opmerking.
Als we zeggen dat God alles weet, is dat nog niet beslissend. Iemand die machtig is kan heel veel kennis hebben maar die op een verkeerde manier gebruiken. Je ziet dat mensen met een voorsprong in kennis en macht dit meerdere keren zo gebruiken dat hun belangen bevorderd worden en andere mensen daardoor in hele moeilijke omstandigheden komen. Dat zien dat zowel in de geschiedenis als ook in onze eigen tijd. Het is daarom van belang om te weten hoe God is. Is de HERE alleen maar de machtigste die alles weet en daarmee iets tot stand wil brengen dat niet goed is?
Nee, zo is het bij de HERE niet! Hij is de Schepper die de wereld geweldig gemaakt heeft. Vanuit Zijn goede hart. Vanuit Hem die liefde is en daarom alles wat verkeerd is haat! Toen de HERE zes dagen scheppend bezig was geweest en de aarde was zoals Hij het graag wilde, lezen we in Genesis 1:31: “En God zag al wat Hij gemaakt had, en zie, het was zeer goed. Toen was het avond geweest en het was morgen geweest: de zesde dag.”
Wanneer de rijke jongeling naar de Here Jezus komt, noemt hij Jezus goede Meester. Hierop is de reactie van Christus: “Waarom noemt u Mij goed? Niemand is goed behalve Eén, namelijk God.” (Matt. 19:17).
Ik noem nog een gedeelte in de Bijbel en dat is 1 Johannes 1:5-7: “En dit is de boodschap die wij van Hem gehoord hebben en aan u verkondigen, dat God licht is en dat in Hem in het geheel geen duisternis is. Als wij zeggen dat wij gemeenschap met Hem hebben en wij toch in de duisternis wandelen, liegen wij en doen de waarheid niet. Maar als wij in het licht wandelen, zoals Hij in het licht is, hebben wij gemeenschap met elkaar, en het bloed van Jezus Christus, Zijn Zoon, reinigt ons van alle zonde.”
In God is geen onrecht te vinden! Hij haat elk onrecht met zijn hele hart. Om dus echt het goede onderscheid tussen goed en kwaad te vinden, moet je bij God zijn. Wat Hij zegt en doet is echt goed. Goed voor iedereen en voor de hele schepping. Wij kunnen dat niet bij onszelf vinden. De oorzaak daarvan is vooral dat we na de zondeval door eigen schuld een hart hebben dat juist gericht is op wat niet goed is. Dus wij kunnen niet varen op het kompas van ons eigen gevoel, ons eigen hart en ons eigen verstand. We moeten daarvoor naar God en ons in ons hele mens-zijn door Hem laten leren. Wij zijn voor het echte onderscheid tussen goed en kwaad afhankelijk van Gods Woord, van zijn openbaring. Dat laat zien hoe onmisbaar de Bijbel is voor echte kennis die ons de goede weg wijst.
4. God heeft de kennis in zichzelf – wij moeten onze kennis van buitenaf krijgen
Er is een onoverbrugbaar verschil tussen God en ons. Dat is er niet alleen door de zonde. Ook voor de zondeval was er het onoverbrugbare verschil tussen God en mens, tussen God en elk schepsel. De HERE is het die alle kennis heeft en met die kennis en macht zelfs uit het niets de hele schepping maakt.
Wij als mensen hebben niet de kennis in onszelf. Wij moeten de kennis krijgen door ervaring en doordat iemand anders ons de dingen vertelt die we dan ons eigen kunnen maken. Onze kennis blijft altijd maar gedeeltelijk. Zoals we dat ook lezen in 1 Kor 13: “Nu immers kijken wij door middel van een spiegel in een raadsel, maar dan zullen wij zien van aangezicht tot aangezicht. Nu ken ik ten dele, maar dan zal ik kennen, zoals ik zelf gekend ben.” vs 12
Wanneer Christus teruggekomen is, zullen we met eigen ogen zoveel zien wat we nu nog niet weten. De verwondering zal daarover heel groot zijn. Dan gaan we zien hoe weinig we nog maar wisten. Toch blijft er dan ook nog het grote verschil tussen de HERE en al de andere schepselen. Bij de HERE is de kennis altijd veel groter dan bij ons. Hij heeft alle kennis in zichzelf. Het is niet alleen de kennis van wat zelf gezien en ervaren wordt. Het is ook de kennis van alles wat er in de schepping gebeurt, gedacht wordt, gedaan wordt. Het is het overzicht en het kennen van alles in de schepping! Het is ook een kennis die er voor zorgt dat de HERE de schepping zo kan sturen en beheren zoals Hij wil. Hij kan op het moment dat Hij iets wil maken en laten ontstaan dat altijd doen! Het wordt nooit willekeur want Hij is de voluit betrouwbare en goede God. Op Hem kun je aan en Hij maakt en zorgt vanuit Zijn Goddelijke kennis voor die dingen die voor Zijn schepping goed zijn!
Ik heb het nu nog niet over onze kennis na de zondeval gehad. De zonde zorgt er voor dat ons hele mens-zijn aangetast wordt. Ook ons verstand en ook ons hart als het gaat om het goed kunnen uitleggen van de feiten. We zijn na de zondeval nog meer afhankelijk van wat de HERE ons vertelt om ook de feiten die we ervaren goed te kunnen uitleggen en interpreteren. Wanneer we de HERE niet als de Schepper en de God zien die alles weet, zetten we onze kennis in een verkeerd raamwerk en trekt dat onze kennis juist al meer scheef. Dan heb ik het nog niet over wat de goede normen en waarden voor ons leven zijn. Daar hoop ik in een later artikel op terug te komen. We hebben het werk van de Heilige Geest in ons hart nodig om echt leerlingen van Christus te zijn en om echt Gods Woord als de bron en norm voor onze kennis te willen gebruiken.
5. God heeft de kennis en hoeft daarin niet te groeien – wij moeten de kennis in ons leven al meer gaan leren.
Uit wat we tot nu toe gezien hebben volgt ook dat de HERE alle kennis heeft! De kennis van God is echt volmaakt. Het is niet zo dat Hij nog kennis nodig heeft om dingen in de toekomst aan te kunnen. Hij is het die Zijn plan uitvoert. Het is de HERE die juist vanuit Zijn volmaakte kennis op weg is naar het grote doel. De komst van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Hij zorgt voor de nieuwe schepping omdat Hij de kennis en macht heeft om dat te doen.
Bij ons is het heel anders. Wij moeten groeien in kennis. Wij moeten leren. Leren van wat we zien, wat we horen en vooral van wat de HERE ons in Zijn Woord vertelt. Wij blijven altijd leerlingen. Het geweldige is dat de HERE alle kennis heeft. Dat we leerlingen van Hem mogen zijn. Dan zijn we zeker van de betrouwbare kennis die ons de goede weg wijst. Ook als we onze vragen nog hebben omdat onze kennis nog zo beperkt is. Dan mag je weten dat de kennis die je van God uit Zijn Woord krijgt echt betrouwbaar is. Zo blijf je altijd leerling. Het beste wat ons kan overkomen is dat we zo levenslang leerling van God willen zijn.
6. Gods kennis zorgt er voor dat de schepping is ontstaan en blijft functioneren – Wij doen onze kennis op door de feiten die naar ons toekomen en door Gods openbaring.
Een laatste element dat ik nu wil noemen is dat wij met onze kennis veel kunnen doen maar dat het altijd ver achterblijft bij wat de HERE doet. Wij komen nooit verder dan de mogelijkheden die er in de schepping zijn. Dan bedoel ik de zichtbare en onzichtbare dingen of de personen die er in de schepping zijn. De Drie-enige God is de Schepper van alle zichtbare en onzichtbare dingen. Hij kan en gaat voor een nieuwe schepping zorgen. Dat is voor ons onmogelijk. Hij zorgt er voor dat de schepping zo blijft bestaan zolang Hij dat wil. Zijn kennis en macht zijn zo groot dat Hij dat kan en ook doet. Dat is voor ons onmogelijk. Onze kennis en onze mogelijkheden zijn en blijven bij Gods kennis vergeleken altijd heel erg klein. Wij kunnen met onze kennis dingen voor elkaar krijgen door de mogelijkheden die God in de schepping gelegd heeft. God kennis gaat daar ver boven uit. Hierbij denk ik ook aan Efeze 3: “Hem nu Die bij machte is te doen ver boven alles wat wij bidden of denken, overeenkomstig de kracht die in ons werkzaam is, Hem zij de heerlijkheid in de gemeente, door Christus Jezus, in alle geslachten, tot in alle eeuwigheid. Amen.”
Daarin zie je dan ook een verschil tussen de kennis die je opdoet door ervaring en door wat je ziet in de geschiedenis en in de schepping. In de geschiedenis, in de ervaringen met mensen en ook in de natuur zie je dingen gebeuren die zeker geen norm zijn. Die gevolg zijn van de zonde. Zoals bijvoorbeeld het recht van de sterkste dat vaak in de natuur heerst. Je ziet de HERE en Zijn kennis als je door de bril en de norm van het Woord als de bron van kennis naar de natuur, de geschiedenis en de dingen om je heen kijkt. Dan leer je onderscheiden. Dan ga je ook zien wat de echte goede kennis is.
Bewondering!
Wanneer je deze dingen opschrijft komt er de verwondering. Ik heb nog maar zo weinig opgeschreven over het grote verschil in kennis, in grootheid tussen de HERE en ons. Toch zie je dan dat de HERE zo geweldig is. Zoveel groter en meer dan de hele schepping. Die God wil zelfs de God, Vader en Redder van zondaren zijn die tot Christus vluchten. Dan kun je alleen maar verwonderd staan over de genade dat die God voor zondaren Christus gestuurd heeft. Hem gestuurd heeft om Hem te leren kennen. Dan denk ik ook aan deze woorden van Christus in Johannes 17: “En dit is het eeuwige leven, dat zij U kennen, de enige waarachtige God, en Jezus Christus, Die U gezonden hebt.” vs 3
Vanuit die verwondering wil ik de komende tijd ook nadenken en schrijven over het kennen van God en de werkelijkheid in onszelf en om ons heen. Om te zien wat goed en verkeerd is. Om te zien wat Gods normen voor ons leven zijn om ons zo door Zijn Geest te willen veranderen en ons te leren wat een goed leven is. Om te zien wat een leven in de wereld van vandaag is dat onder Gods zegen staat. Ik heb geleerd om de echte betrouwbare kennis bij de Here God te willen halen.